Phát biểu tại Diễn đàn Triển vọng thị trường vốn Việt Nam 2026 do VietnamFinance tổ chức vào ngày 12/12, bà Lê Vũ Hương Quỳnh, Giám đốc khu vực Châu Á - Thái Bình Dương của Tether, đã đưa ra những nhận định sắc sảo về hiện trạng và tiềm năng của thị trường tài sản số tại Việt Nam. Theo bà Quỳnh, dù Việt Nam đã có những bước đi ban đầu như Nghị quyết 05 về thí điểm thị trường tài sản mã hóa hay Nghị quyết 22 về Trung tâm Tài chính Quốc tế, nhưng khoảng trống trong quy định vận hành thực tế đang tạo ra những rào cản đáng kể.
Nguy cơ mất phần trong chuỗi giá trị toàn cầu
Một trong những vấn đề cốt lõi được đại diện Tether nhấn mạnh là sự dịch chuyển trong phương thức thanh toán thương mại. Bà Quỳnh cho biết dòng vốn tài sản mã hóa đang chảy mạnh mẽ từ các khu vực như Mỹ Latinh và châu Phi về châu Á. Trong bối cảnh đó, nhiều doanh nghiệp tại Trung Quốc khi xuất khẩu hàng hóa sang các thị trường này đã linh hoạt chấp nhận thanh toán bằng tài sản mã hóa từ đối tác nhập khẩu. Tuy nhiên, câu chuyện tại Việt Nam lại hoàn toàn khác biệt.
Bà Quỳnh phân tích rằng do Việt Nam và Đài Loan (Trung Quốc) chưa có khung pháp lý cho phép nhận thanh toán bằng tài sản mã hóa để hợp thức hóa hồ sơ kế toán và pháp lý, các doanh nghiệp trong nước đang bị loại khỏi quy trình thanh toán trực tiếp này.
Hệ quả là các trung gian tài chính tại Hong Kong và Singapore đang hưởng lợi lớn khi họ đứng ra nhận tài sản mã hóa từ bên nhập khẩu, sau đó phát hành thư tín dụng (LC) và thanh toán lại cho bên xuất khẩu bằng USD. Điều này đồng nghĩa với việc toàn bộ phần giá trị gia tăng từ dịch vụ tài chính này đang nằm ngoài lãnh thổ Việt Nam và doanh nghiệp nội địa hoàn toàn không được hưởng lợi.
Khoảng trống pháp lý cản bước nhà đầu tư
Bên cạnh câu chuyện về dòng tiền thương mại, bà Quỳnh cũng chỉ ra những điểm nghẽn về mặt pháp lý khiến các nhà đầu tư còn e ngại. Nhiều doanh nghiệp và nhà đầu tư khi tiếp cận thị trường Việt Nam vẫn còn mơ hồ trước những câu hỏi cơ bản về phân loại tài sản. Ví dụ điển hình là stablecoin – loại tài sản đóng vai trò trụ cột với quy mô lưu hành lớn – hiện vẫn chưa được định danh rõ ràng, cũng như chưa có quy định cụ thể về cách thức niêm yết và giao dịch trên các sàn. Ngoài ra, các tiêu chuẩn về tổ chức lưu ký, cơ chế cấp phép cho các nền tảng token hóa hay hạ tầng on-chain vẫn là những ẩn số.
Để minh chứng cho tầm quan trọng của sự rõ ràng trong pháp lý, bà Quỳnh dẫn chứng trường hợp của Nhật Bản. Sau khi quốc gia này hoàn thiện các định nghĩa pháp lý vào năm 2023, chỉ trong vòng một năm đã có hơn 54 định chế tài chính tham gia vào thị trường. Tương tự, Dubai và Abu Dhabi cũng đã nhanh chóng thu hút hàng loạt doanh nghiệp chuyển trụ sở từ Hong Kong và Singapore sang nhờ cơ chế mở và linh hoạt sau đại dịch.
Cần "cái bắt tay" giữa ngân hàng và blockchain
Liên quan đến hạ tầng thanh toán, Giám đốc Tether đánh giá cao việc Việt Nam đạt tỷ lệ thanh toán không tiền mặt tại đô thị trên 70%. Tuy nhiên, bà cho rằng hệ thống ngân hàng và các nền tảng blockchain hiện nay vẫn đang vận hành như hai hệ sinh thái song song, thiếu sự kết nối thực sự.
Trong khi đó, các trung tâm tài chính hàng đầu như Singapore hay Hong Kong đã giải quyết bài toán này bằng cách tích hợp trực tiếp các đối tác chuyển đổi (on-ramp/off-ramp), cho phép dòng tiền lưu thông liền mạch giữa tài sản mã hóa và tiền pháp định ngay trong hệ thống ngân hàng, từ đó thúc đẩy thanh toán quốc tế và kiều hối.
Về giải pháp, đại diện Tether kiến nghị Việt Nam cần sớm có hướng dẫn cụ thể hơn trong khuôn khổ Nghị quyết 05. Theo bà, thanh khoản là yếu tố sống còn để thị trường vận hành trơn tru, do đó cần quy định rõ việc các sàn giao dịch trong nước được phép tương tác với thanh khoản quốc tế như thế nào, cũng như vai trò của các nhà tạo lập thị trường. Đồng thời, cần có cơ chế quản lý rủi ro chặt chẽ khi kết nối với các sàn giao dịch hoặc bể thanh khoản quốc tế để đảm bảo an toàn và tuân thủ.
Cuối cùng, bà Quỳnh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ nhà đầu tư và minh bạch hóa thông tin. Bà tin rằng với việc áp dụng các tiêu chuẩn báo cáo giám sát theo thời gian thực và các công cụ truy vết trên blockchain, Việt Nam hoàn toàn có khả năng xây dựng một thị trường tài sản số minh bạch, thậm chí vượt trội hơn so với thị trường tài chính truyền thống.
Hiện tại, Tether là đơn vị phát hành stablecoin USDT lớn nhất thế giới với quy mô khoảng 185 tỷ USD, phục vụ hơn 500 triệu người dùng. Tại Việt Nam, đơn vị này cũng đang tích cực làm việc với chính quyền TP.HCM và Đà Nẵng để hướng tới việc phát triển các nền tảng và ứng dụng liên quan đến tài sản mã hóa trong các trung tâm tài chính tương lai.
